Francisco Ibáñez (87) overleden

15 juli 2023 Overlijdens

Op 15 juli 2023 overleed de Spaanse stripmaker Francisco Ibáñez Talavera. De schepper van de komische detectivereeks Paling en Ko werd 87 jaar. Hij werd op 15 maart 1936 geboren in Barcelona. Zijn invloed op de Spaanse stripmarkt was enorm. Ook daarbuiten had hij zijn schare fans. Hij schreef en tekende, ook samen met medewerkers, zo'n vijftigduizend pagina's.

Francisco Ibáñez Talavera werd in 1936 in Barcelona geboren in een middenklassegezin. Op zijn elfde stuurde hij een tekening naar het kindertijdschrift Chicos. Het was zijn eerste publicatie en hij kreeg er een duro (vijf peseta's) voor betaald, "een fortuin in die tijd", herinnerde hij zich in 2018. Tien jaar later stelde hij uitgeverij Bruguera een serie avonturen voor met twee eigenzinnige en chaotische detectives in de hoofdrol. Het was 1958 en Mortadelo y Filemón (Paling en Ko) was geboren. De legende begon, zoals blijkt uit de meer dan dertig miljoen verkochte exemplaren. In het Nederlands werden tussen 1970 en 2006 bij verschillende uitgeverijen 93 albums uitgegeven. In het Spaans loopt de reeks nog steeds door en omvat al meer dan tweehonderd albums.

In zijn jeugd studeerde hij boekhouden en bankieren, waardoor hij in 1950 een baan als piccolo kreeg bij de Banco Español de Crédito. Deze job combineerde hij met zijn echte roeping, striptekenen. Hij werkte voor tijdschriften als Chicolino, El Barbas of Liliput, maar ook in de twee humoristische uitgaven van Editorial Marco: La Risa e Hipo en Monito y Fifí.

In 1957 waren Ibáñez' inkomsten als striptekenaar hoger dan de inkomsten die hij van de bank kreeg, dus besloot hij zich volledig te wijden aan wat hij het leukst vond. Een jaar later verscheen Paling en Ko, een stel detectives wier avonturen werden gepubliceerd in het tijdschrift Pulgarcito. Tussen 1963 en 1966 creëerde hij Tom Tiger + Co, Bernard Blindganger (een bijziende nevenpersonage uit Paling en Ko die een eigen gagreeks kreeg) en Boss en Bolle (over twee stuntelende werklieden). Tom Tiger was een nogal opvallende kopie van Guust Flater in het pakje van Robbedoes. Zelfs bestaande gags van André Franquin werden overgenomen. In de jaren 1960 heerste dictator Franco nog over Spanje en golden andere regels. Ibáñez kwam ermee weg omdat vele landgenoten geen toegang hadden tot buitenlandse stripverhalen. In het Nederlands verschenen tussen 1981 en 19783 zes albums. Van Boss en Bolle raakten vier albums vertaald. Verder bestaan er zeven albums van Dolgedraaid en twee van Het Edele Drietal.

In 1969 werd het tijdschrift Gran Pulgarcito geboren en daarmee werden de verhalen die tot dan toe slechts één of twee pagina's besloegen langer. De eerste was Het Atoomsulfaat, waarmee Bruguera zijn Olé-collectie creëerde en die ook gedeeltelijk in het Nederlands verscheen bij De Schorpioen / De Vrijbuiter. Het succes ervan leverde hem de Aro de Oro-prijs op in 1969, 1974, 1975 en 1976.

Bruguera exploiteerde het detectiveduo met tijdschriften als Mortadelo (1970), Super Mortadelo (1972), Mortadelo Gigante (1974) en Mortadelo Especial (1975), en Ibáñez werd gedwongen om enkel aan de verhalen van het duo te werken om de veertig wekelijkse pagina's te halen die de uitgeverij eiste. Deze situatie duurde tot 1985, toen de auteur de uitgeverij verliet. Bruguera behield echter de rechten op Paling en Ko en Ibáñez ging voor uitgeverij Grijalbo werken.

Bruguera kondigde haar sluiting aan in 1988 en werd onderdeel van Ediciones B, dat de catalogus van Bruguera verwierf, inclusief de rechten op Paling en Ko, waarvan Ibáñez de verhalen weer kon hernemen met een vernieuwde stijl die in zes albums per jaar de actualiteit behandelde.

Ibáñez verkocht meer dan honderd miljoen exemplaren in onder andere Portugal, Frankrijk, Duitsland, Griekenland, Zweden, Denemarken, Italië, Brazilië, Nederland en België. Zijn werk is meermaals bewerkt voor film en televisie. Van Paling en Ko bestaan twee tekenfilmreeksen, twee speelfilms, een 3D-geanimeerde tekenfilm en een musical. Van Tom Tiger werd een (gefopte) tv-reeks gemaakt. Hij ontving de Grote Prijs op de Internationale Stripbeurs van Barcelona (1994), de Gouden Medaille voor Verdienste in Schone Kunsten in 2001, de Oso Award voor Lifetime Achievement op de Internationale Stripbeurs van Madrid (2002).

Bron: El País