Grafisch meesterwerk

"En toen was er niets meer. Alles was gedaan. Alles was koud, droog en leeg. Alles was dood." 1980. De newwavers van De Brassers zetten met hun onderstroomklassieker de toon van de ultieme droefheid, woede en nihilisme. Dik vierenveertig jaar later wordt hun existentiële angst alsnog gevisualiseerd. Niemand minder dan een van de allerbeste striptekenaars van deze eeuw, Manu Larcenet (Blast, De Dagelijkse Worsteling, Het Verslag van Brodeck,...), brengt zijn bewerking uit van het iconische The Road van Cormac Mc Carthy. Wie de gelijknamige film met Viggo Mortensen al triest vond, stopt nu best met lezen. Deze strip gaat dieper. Veel dieper. Dit is het hardste en intrieste wat ik ooit gelezen heb. Ik was er uren niet goed van.

Larcenet herleidt het Pulitzerwinnende verhaal tot de pure essentie: het niets, het einde. De aarde is verwoest, alle natuur is afgestorven door de tonnen vulkaanas die de hele wereld bedekt. Enkel wat mensen slagen er ternauwernood in om te overleven. Ofwel zijn ze kannibaal geworden, ofwel dolen ze uitgemergeld rond op zoek naar nog niet ontdekte conservenblikken. De overlevers beseffen het wel. Ze stellen gewoon hun eigen dood wat uit. Een vader en een zoon trekken op een desolate weg richting kust. Hun namen worden zelfs niet genoemd. Het doet er ook niet toe. Niet meer. Ze zijn koortsachtig op zoek naar eten en een sprankeltje hoop. Daar, aan de oceaan, wordt alles beter.

Het verhaal is wat het is. Een mokerslag. Maar technisch ook een plots begin, een banale lineaire vertelling en een even plots einde. Nogmaals, het verhaal is wat het is. Je houdt ervan of niet. Het fenomenale van De Weg is wat Larcenet ermee doet. De Fransman kroop volledig in het boek. Twee jaar lang werkte hij onverdroten, zes op zeven, aan de strip. Hij was zelfs bang om een spat vrolijkheid toe te laten in zijn leven waardoor de beklemmende sfeer van de strip in gevaar zou komen. Zijn dagelijkse worsteling leverde meer dan vierduizend tekeningen op, elk even aangrijpend, elk even perfect. Larcenet wou bovenal het allerbeste voor zichzelf en voor de lezer. Hij dacht over alles na. De profieltekeningen, de richting waarin de personages liepen, de veertien kleuren grijs, het uitzicht van een stom conservenblik, hoe gebouwen zijn ingestort, die ene tekstballon, de spanningsboog,... Alles is bestudeerd. Alles heeft ook een bedoeling. De Fransman plaatst bijvoorbeeld consequent zijn camerastandpunt op de grond. Hierdoor zijn de mensen extreem nietig tegenover de grijze, volgekraste lucht en de ingestorte gebouwen. In de onderste helft van het prentje bewegen de personages traag in de assen. Meer ruimte verdienen ze niet, want ze horen al lang niet meer thuis in deze kapotte wereld. Overzichten waar de angst en desolaatheid van de wereld overheersen, wisselt Larcenet af met prenten die hij heel klein dimensioneerde. Alle actiescènes, hoe miniem of nietszeggend ook, zitten in kleine prentjes. Zo komt er toch wat vaart in het verhaal. Had hij die ook in brede prenten weergegeven, dan was hij bang dat zijn lezers zeker en vast de draad zouden kwijtraken. Enzovoort. Enzovoort. Wie meer wil weten over het vakmanschap van Larcenet, raad ik absoluut dit exclusieve interview aan. Gelukkig loont kwaliteit altijd. In een mum van tijd was de eerste oplage van 100.000 exemplaren in het Frans uitverkocht. De volledige pers sleepte unaniem de grote woorden aan. Terecht. Intussen zijn de rechten wereldwijd verkocht en wordt De Weg uitgegeven in tien talen. Nogmaals terecht.

De Weg is een instant klassieker die naadloos past in het rijtje van Jacques Tardi’s Loopgravenoorlog, Barry Windsor-Smiths Monsters en Art Spiegelmans Maus. Stripboeken die je niet voor je plezier leest maar waar je na het lezen, onmiddellijk weet waarom je die alsnog gekocht hebt. De Weg is een onbetwist meesterwerk.

WOUTER PORTEMAN