Wat met Asterix in het Circus, het onvoltooide scenario van René Goscinny?

13 november 2024 Vooruitblikken

Recent publiceerde de Franse krant Ouest-France een dubbelinterview met Anne Goscinny en Sylvie Uderzo, de dochters én rechthebbenden van respectievelijk René Goscinny en Albert Uderzo, de oorspronkelijke auteurs van de stripreeks Asterix waarvan wereldwijd 400 miljoen exemplaren zijn verkocht. In het interview kwam ook het door René Goscinny nagelaten, onvoltooide manuscript voor Astérix au Cirque (Asterix in het Circus) ter sprake.

We weten sinds 2021 dat Goscinny tot voor zijn plotse dood in 1977, op amper eenenvijftigjarige leeftijd, en vóór het verschijnen van het voor hem al afgewerkte Asterix 24: Asterix en de Belgen, bezig was met het schrijven van een gloednieuw Asterix-verhaal. Volgens zijn dochter Anne gaat het om twintig uitgeschreven tekstpagina's. Alleen is het niet duidelijk of hij het had bedoeld als een kort of lang stripverhaal, een geïllustreerd verhaal of een luisterplaat zoals De Gouden Menhir. Anne vond de pagina's in 2021 terug in haar vaders archief. Ze liet voor alle zekerheid onderzoeken of hij werkelijk de schrijver was van de gevonden pagina's. Er werd vergeleken met andere pagina's van zijn typemachine en de rechtmatige herkomst kon bevestigd worden.

Ouest-France vroeg haar wat de plannen zijn rond dit onvoltooide manuscript. Zonder dat het al om een concrete aankondiging gaat, denkt ze luidop in de richting van Alain Chabat, die met de ideeën van haar vader aan de slag zou kunnen gaan om er een volwaardige strip van te maken. Anne verwoordt het zo: "Alain Chabat zou er een Asterix-stripscenario van kunnen maken door dat begin te nemen, maar hij moet het wel willen, het is een enorme klus." Chabat regisseerde in 2002 de uiterst succesvolle tweede langspeelfilm Asterix & Obelix: Missie Cleopatra. In 2025 komt de door hem geregisseerde animatiereeks naar het album De Strijd van de Stamhoofden op Netflix. Daar zijn de dochters zo enthousiast over dat Anne meteen voor een seizoen 2 pleit, al dan niet gebaseerd op een ander bestaand Asterix-album.

Het voltooien van Goscinny's verhaal is alleszins al besproken met Chabat. "Hij moet het vooral willen", herhaalt Anne daarbij. "Hij mag zich niet verpletterd voelen door het voorbeeld van mijn vader, dat nogal imposant is." En ook uitgeverij Les Éditions Albert René, onderdeel van de groep Hachette, moet daar nog akkoord mee gaan. In 2021 leek het afwerken van het verhaal volgens Anne nog een complexe onderneming: "Veel mensen zouden rond de tafel moeten gaan zitten, zich in het verhaal moeten verdiepen en zijn stem moeten vinden. Het is als een schilderij van Goya met een gat erin. Maar op een dag zullen we het proberen, het zou een buitengewoon avontuur zijn."

Respect voor vrouwen

Intussen zijn er al zeventien pagina's klaar van deel 41 dat in oktober 2025 zal verschijnen. Zoals recent vermeld is Fabcaro er opnieuw de scenarist van. Daarover willen de dochters nog niets vertellen. Dat stommetje spelen hoort al jaren bij het opbouwen naar de lancering van elk nieuw album door de marketingafdeling om het zo lang mogelijk mysterieus te houden. Een aanleiding hiervoor is bij Albert Uderzo te vinden. Zijn dochter Sylvie verklaart: "Mijn vader was altijd bang voor hoe de lezers zouden reageren. Op een gegeven moment vonden we dat we voor een totale black-out moesten gaan." Ze haalt daarbij de commentaren aan op Asterix 33: Het Geheime Wapen uit 2005: "De tekeningen zijn wonderbaarlijk. Het verhaal was erg verwarrend, maar het verkocht erg goed. Er was wat onbegrip bij trouwe Asterix-lezers, maar mijn vader had een heel persoonlijke bedoeling. Als tekenaar wist hij heel goed dat het zijn laatste album was. En ik ben erg trots op dat album." Uderzo overleed in 2020 en begeleidde nog zelf de overname van Didier Conrad als tekenaar.

De dochters hadden ook nog een boodschap voor een stelling die Ouest-France opwierp dat Asterix vaak werd aangevallen omwille van de rol van vrouwen in de albums. Sylvie: "Albert en René hielden integendeel van vrouwen en respecteerden ze. Er zat geen vrouwenhaat in hen." Anne antwoordt uitgebreider: "Op een dag begonnen we dit argument te horen, maar mijn vader zei dat een karikatuur van een man je aan het lachen maakt. Een karikatuur van een vrouw maakt je helemaal niet aan het lachen. Integendeel, het feit dat er relatief weinig vrouwen in Asterix voorkomen (al zijn er wel een paar) getuigt van respect en de immense bescheidenheid die het handelsmerk van mijn vader was."

Asterix leeft voort

Anne vindt ook dat haar taak als rechthebbende correcter gesteld "verplichtinghebbende" zou moeten zijn: "Omdat ik het gevoel heb dat we meer verplichtingen hebben ten opzichte van dit werk dan rechten. De toekomst is van ons beiden en er kan niets gedaan worden zonder ons, tenzij we volledig synchroon zijn met de projecten. En we zijn erg actief. Ik kan niet zeggen dat we de attracties in Parc Astérix uitvinden, maar als er bijvoorbeeld een film of een bewerking is, die is afgeleid van het werk van onze vaders, zijn we zeer proactief en reactief. Sylvie en ik hebben dit werk geërfd en zolang wij hier zijn, en na ons onze kinderen, is het aan ons om het te beschermen en te verdedigen, en niemand kan dat beter dan wij." Sylvie vult aan met: "We leven met dit werk." En Anne besluit met: "En we zullen ermee sterven."

Beiden zijn het er in elk geval over eens dat Asterix ook na hun dood zal voortleven, op eenzelfde manier waarop Albert Uderzo er in zijn eentje mee moest doorgaan na Renés overlijden.

Anne: "Asterix en ik verloren onze vader heel plotseling. Nu ja mijn vader en hij verloren een van zijn vaders. En ik wilde echt dat hij en ik eroverheen zouden komen. Asterix was er vrij snel overheen, want Albert Uderzo nam het over en verving mijn vader."

Sylvie: "Je kunt je vader niet vervangen. De mijne had, toen René stierf, een enorme uitdaging. Hij was van plan om te stoppen en hij kreeg een berg brieven waarin stond: 'Dit personage behoort jou niet langer toe, hij is van ons, dus we vragen je om door te gaan.'"

Anne: "Dus toen vond ik: Asterix heeft mijn vader overleefd, hij zal Albert ook moeten overleven."

Sylvie: "Maar we zijn blij dat hij het heeft overleefd. Mijn vader nam het scenario over en het was een echte uitdaging voor hem. Maar ik zag niemand het potlood overnemen en iets hertekenen wat ik mijn hele leven al had gezien. Het was emotioneel erg moeilijk en tegenwoordig is alles goed. Er is geen discussie over de voortzetting van het werk."

Anne: "Maar het hoort bij ons werk om ervoor te zorgen dat de albums goed zijn."

In oktober 2025 verschijnt dus Asterix deel 41. Het is het zevende door Conrad getekende album. Jean-Yves Ferri schreef Asterix bij de Picten, De Papyrus van Caesar, Asterix en de Race door de Laars, De Dochter van de Veldheer en Asterix en de Griffioen. Fabcaro nam het voor één album over omdat Ferri nog eens een eigen strip wou schrijven en tekenen. De Witte Iris was Fabcaro's eerste album. Omdat Ferri meer tijd wou nemen, kreeg Fabcaro de vraag om ook deel 41 te schrijven.