Voorstelling Jommeke 322: Potvis Valentijn in Huisje Nys-Vermoote

3 augustus 2024 Fotoreportages

tekst: David Steenhuyse — © foto's Raymond Lagae en David Steenhuyse

Op 7 augustus verschijnt het album Jommeke 322: Potvis Valentijn door Gerd Van Loock en Kristof Berte. De voorstelling van een speciale editie met 8 extra pagina's, exclusief voor de kustgemeente Koksijde, vond op 2 augustus plaats in Koksijde, waar het verhaal zich afspeelt. De locatie voor deze presentatie was niet toevallig gekozen in de schaduw van de Onze-Lieve-Vrouw ter Duinenkerk. Daar ligt namelijk het Huisje Nys-Vermoote, ook wel bekend als het Jommekeshuis. De grootvader van Jommeke-schepper Jef Nys heeft het gebouwd, zijn vader is er geboren en als jonge knaap spendeerde Jef Nys er vele zomervakanties. Het is nu een gratis toegankelijk museumpje over de geestelijke vader van Jommeke en zijn creaties.

Voordat we de perspresentatie volgen, gaan we even het voormalige vissershuisje binnen. Het is sinds 2003 in het bezit van de gemeente Koksijde die het restaureerde en het vervolgens tot erfgoedhuis omtoverde. Jef Nys heeft nog zelf het ontwerp voor de invulling voor de expo en de inrichting van het huisje bepaald. De finale uitwerking heeft hij helaas niet meer kunnen meemaken. Hij overleed op 20 oktober 2009.

Jef Nys leerde er als kind vissen en was er getuige van het harde labeur van een keuterboer-visser die zijn opa Carolus Nys was. Hij bouwde het huisje rond 1879. Carolus' zoon Hendrik (de vader van Jef) werd er geboren. Aan de kust vond hij ook inspiratie voor de avonturen van Jommeke. Zo is het schip van kapitein Jan Haring, De Plank, rechtstreeks gebaseerd op een schip dat in de haven van Koksijde lag. Nog tot ver in deze eeuw was het schip te bezichtigen voordat het door houtrot moest verdwijnen.

In het gebouw kan je een kleine expo bekijken over het leven en werk van Jef Nys. Er is wat merchandising rond Jommeke te vinden, een miniatuurversie van het huisje met Jommeke-figuren, krantenknipsels en grote Lego-versies met een buste van Jommeke en de papegaai Flip. In diens vleugel is het portret van Jef Nys verwerkt. Je kan er ook volgen hoe Koksijde evolueerde van vissersdorp naar een toeristische badplaats.

Praktische info: https://koksijde.be/nl/huisje-nys-vermoote-jommekeshuis-4

De band tussen Jef Nys en Koksijde werd in 1992 al eens aangehaald in het album De Mandoline van Caroline, deel 166 in de reeks. Toen verscheen een speciale editie met extra pagina's. De aquarellen die Jef Nys daarvoor schilderde, zijn hernomen in de gloednieuwe speciale editie van Potvis Valentijn. Deze versie is enkel in Koksijde te koop, onder meer in het Jommekeshuis, in plaatselijke boekhandels en bij de toeristische infobalie. Het voorafgaande dossier van 8 pagina's vertelt over de roots van Jef Nys, over historische en toeristische trekpleisters in Koksijde, over het NAVIGO Visserijmuseum, dat in september het skelet van de in 1989 op het strand van Koksijde aangespoelde potvis zal tentoonstellen, en allerlei feiten en weetjes over deze potvis. De speciale editie is ook in het Frans verschenen en als een luxe met linnen kaft en ex libris.

Toen Standaard Uitgeverij met het voorstel voor Potvis Valentijn bij Koksijde aanklopte, hapte de kustgemeente meteen toe. Het kwam tot een meeting waar scenarist Kristof Berte (zie tweede foto hieronder) heel wat elementen kreeg voorgelegd. Die gegevens, locaties en het verhaal over de potvis smeedde hij tot een verhaal dat in de eerste plaats niet leest als een commercieel product, maar wel als een avontuur vol actie, spanning en humor met wat couleur locale. Er is zelfs een mondje West-Vlaams in te lezen, gedubbelcheckt door de verantwoordelijken in Koksijde, want alleen al voor het woordje "garnaal" bestaan in de kustprovincie verschillende dialectvormen. In Koksijde is dat "geirnoar". De gemeente mag er prat op gaan gespecialiseerd te zijn in garnalen. De garnaalvissers te paard, een eeuwenoude traditie, zijn UNESCO-werelderfgoed. Ook dit gegeven verwerkte Berte in zijn verhaal.

Voor Berte is het zijn vijfde gepubliceerde Jommeke-verhaal. Hij schreef inmiddels voor de drie huidige Jommeke-tekenaars, Philippe Delzenne, Dieter Steenhaut en Gerd Van Loock, die Potvis Valentijn heeft getekend.

Uiteraard komen diverse locaties in Koksijde aan bod in het verhaal, zelfs plaatselijke personen zoals professor Pieter Cornillie die aan het NAVIGO Visserijmuseum in deelgemeente Oostduinkerke is verbonden. Het museum krijgt momenteel een update met een spiksplinternieuwe vleugel, die op 7 september 2024 officieel wordt geopend. Het skelet van potvis Valentijn wordt daar de blikvanger.

Op de laatste foto hieronder pronkt Jo Berckmans, de nog steeds kwieke weduwe van Jef Nys, met het nieuwe Jommeke-album. In februari 2024 hebben we nog een interview met haar, haar dochter Agnes en kleindochter Sarina gepubliceerd.