Philippe Jarbinet
“Ik teken graag historische gebeurtenissen, maar dan wil ik ze ook voelen."
tekst: Dai Heinen — © foto: Philippe Jarbinet (Facebook)
Eind vorig jaar kwam het tot een interview met Philippe Jarbinet, de auteur van de succesreeks Airborne 44, met boeiende tweeluiken die zich in de Tweede Wereldoorlog afspelen. Daarvoor maakte hij naam met de knap vertelde middeleeuwse reeks De As van de Katharen waarin hij zijn bewondering voor Hermann niet wegstopte. Beide heren kunnen zich inmiddels elkaars vriend noemen. Nu er bij Casterman een vijfde hardcoverbundeling is verschenen van de delen 9 en 10 van Airborne 44 en later dit jaar deel 11 wordt verwacht, is het interview klaar om gepresenteerd te worden. Bij dezen.
Je werkt al jarenlang aan de reeks Airborne 44. Hoelang duurt het maken van een nieuw album?
Jarbinet: “Voor het uitschrijven van het scenario en het tekenen en inkleuren heb ik ongeveer drie jaar voor een tweeluik nodig. Dus ongeveer anderhalf jaar jaar per album. Het volgende album zal rond september 2024 (Franstalige release, n.v.d.r.) verschijnen. Door familieomstandigheden heb ik nu minder tijd om aan het nieuwe album te werken. Dat vind ik wel lastig, want het is de eerste keer dat ik serieus vertraging heb bij het maken van een nieuw album.”
Vóór Airborne 44 werkte je aan de reeks De As van de Katharen. Van de middeleeuwen naar de Tweede Wereldoorlog, vanwaar zo’n grote stap?
Jarbinet: “Dat komt door Hermann. (lacht) Ik ben een grote fan van zijn werk voor de reeks De Torens van Schemerwoude. We komen uit dezelfde regio en houden beiden ook van de middeleeuwen. Het tekenen van scènes en kastelen uit die tijd vond ik een uitdaging. Mooi en interessant onderwerp ook over de Katharen en de genocide die toen plaatsvond. Deze hele periode heb ik al interessant gevonden sinds ik een kind was. De eerste paar delen verkochten goed en de uitgever was enthousiast. Ik kon er ook alleen aan werken en dat is wel een voorwaarde, dan kan ik er mijn eigen ideeën in kwijt. Dat heb ik ook met Airborne 44. Ik ben nu achtenvijftig jaar en heb er nog plezier in. Maar wie weet begin ik over enkele jaren aan iets helemaal anders. Ik zie wel wat de toekomst brengt.”
In 1991 gaf uitgeverij Blanco het eerste album van Philippe Jarbinet uit: de western Sandy Eastern, op scenario van Franz. Hij gebruikte toen nog het pseudoniem Jarby. In 1995 lanceerde hij in zijn eentje de reeks De As van de Katharen waarvan de tien delen tussen 1997 en 2008 door Arboris zijn vertaald. Arbvoris vertaalde tussendoor ook Jarbinets driedelige actiereeks Sam Bracken (2004-2013).
Is de periode over de Tweede Wereldoorlog niet commercieel veel interessanter?
Jarbinet: “Dat weet ik wel zeker. Maar iets origineels maken, wat nog nooit eerder is gepubliceerd, dat is voor mij de uitdaging. Uitgeverij Casterman vond het een goed idee. Het is historisch, realistisch en het genre was weinig vertegenwoordigd binnen Casterman. Ik werk graag met verf op waterbasis. Dan komen de sfeer en kleuren veel meer tot hun recht. Hermann is daar ook op overgeschakeld Op deze manier kan ik veel beter weergeven wat ik wil. Ik werk dus ook niet met de computer. Wist je trouwens dat mijn werk nog niet in het Engels is vertaald.”
Niet in het Engels?
Jarbinet: “Ze wachten op een Amerikaanse uitgever. Het is al wel al vertaald in het Turks, Spaans, Italiaans, Nederlands, Noors en Duits.”
Waarom dan niet in de Verenigde Staten?
Jarbinet: “Het schijnt lastig te zijn om een Amerikaanse uitgever te interesseren. Ik heb weleens zelf origineel werk naar een Amerikaanse uitgever gestuurd, maar in het Frans. Dat leest toch niet zo lekker in een Engels taalgebied.”
Previewpagina's van Airborne 44 9: Black Boys, gebundeld in de net verschenen vijfde integrale.
Bladerend door het eerste deel van Airborne 44, wijst hij halverwege enkele pagina’s aan:
Jarbinet: “Alle plaatsen waar het verhaal zich afspeelt, bezoek ik zelf. Ik teken graag historische gebeurtenissen, maar dan wil ik ze ook voelen. Daarom bezoek ik elke locatie persoonlijk. Deze scène speelt zich af in een echte straat, ik ben er geweest om de sfeer te proeven. Essentieel voor mij is de locatie van de actie. Waar moet ik op letten? Hoe zag het eruit? Dat soort dingen. Een mix van geschiedenis, feiten en fictie maakt het leuk. Als tekenaar moet je de rotsen respecteren, die lagen er al, maar de stroom van het water kan je wel beïnvloeden. Dat is net als met personages, die kleuren mijn verhaal, want ik verzin ze zelf. Hermann heeft dat ook, je ziet gewoon dat zijn werk een verhaal van Hermann is. Niet dat hij zichzelf tekent maar toch zie je zijn grafische vingerafdruk.”
Waarom heb je geen vaste personages in Airborne 44?
Jarbinet: “Iedere keer een ander personage zorgt voor variatie. Ik vind het ook lastig om voor een hoofdpersoon steeds een ander verhaal te bedenken. Ik wil ook niet in herhaling vallen. Een personage moet ook een functie hebben, anders voegt deze niets toe. Op deze manier kan ik drie à vier jaar vooruit met een personage. Bij De As van de Katharen gingen ze wel langer mee. (lacht) Soms komen personages uit Airborne 44 voor in meerdere albums, maar dan hebben ze wel een functie, niet alleen als bladvulling."
In bovenstaand filmpje zie je hoe Philippe Jarbinet te werk gaat om zijn strips in te kleuren. Voor de Jeep kwamen foto's van pas die hij zelf heeft genomen.
Wat kan je al vertellen over het volgende album zal verschijnen?
Jarbinet: “Het verhaal gaat over personages uit de Tweede Wereldoorlog en een latere periode. Twee verschillende periodes die met elkaar verbonden zijn. Een grootvader en kleinzoon spelen een rol. Wat is het lot van de grootvader geworden tijdens de Tweede Wereldoorlog? Een mysterie dat de kleinzoon wil oplossen. Wanneer ik aan een nieuw verhaal begin, schrijf ik eerst alles uit in twee albums. Ik weet dus alles al wat ik wil vertellen en laten zien. Dan hoef ik het alleen nog maar te tekenen.”
Er zijn genoeg andere periodes die ook tot de verbeelding spreken. Denk hierbij aan de oorlogen in Vietnam, Afghanistan. Toch keer je altijd terug naar de Tweede Wereldoorlog.
Jarbinet: “Mijn verhalen kan ik overal laten afspelen, maar door die binding met de Tweede Wereldoorlog kom ik toch altijd weer daar uit. Ik woon ook in een gebied in België waar hevig is gevochten tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het is een interessante periode waar nog heel veel over te vertellen valt.”
Waarom werk je altijd alleen?
Jarbinet: “Ik ben bevriend met Hermann en hij zei ooit tegen me dat als je kan tekenen je ook kan schrijven. Maar niet iedere schrijver kan tekenen. Alleen werken geeft me veel vrijheid en daar ben ik ook geen uitzondering in. Bekende namen als Hermann, Jean-Pierre Gibrat, Jacques Tardi en Yves Swolfs combineren het schrijven en tekenen ook. Scenarist Yann zei me dat ik gemaakt was om alleen te werken. En soms komt het gewoon zo uit. Ik heb wel met scenaristen gesproken, maar ofwel was er geen klik, ofwel kwam het project niet van de grond.”