In het atelier van Luc Morjaeu

14 december 2023 Fotoreportages
tekst en foto's: David Steenhuyse

 

Luc Morjaeu is al een tijdje geen hoofdtekenaar meer van Suske en Wiske. De personages zijn daarom nog niet verdwenen uit zijn dagelijks bestaan. Zo ontwerpt hij nog de covers voor de reeks Suske en Wiske in het Kort, waarvan in 2024 en 2025 albums blijven verschijnen. Deze reeks bevat oude verhalen die doorheen de decennia her en der in vakantiealbums, reclame-uitgaven en voor speciale doeleinden zijn gemaakt. Morjaeu tekent én schrijft ook een gloednieuw kort verhaal van Suske en Wiske. Voor de twee integrales van Jerom, die in 2024 verschijnen en de eerste twaalf verhalen van de spin-off bundelen, zal hij ook de covers tekenen en de ex librissen die bij de luxes horen. De man is dus nog niet met pensioen. Bovendien blijft hij creatief actief met tekenen, schilderen en beeldhouwen. Hij organiseert meetings met illustratoren, dagen waarop tekenaars samen tekenen of ontmoetingen met fans die al dan niet originelen van hem kunnen kopen. We waren te gast in zijn atelier in het cultureel centrum van zijn woonplaats Puurs waar al zijn kunsttakken samenkomen rond zijn tekentafel.

 

Op een tafeltje liggen de resten van de door hem geboetseerde Sus Antigoon. Zijn originele beeldhouwwerk is beschadigd omdat het 'slechts' diende om er de mal van te maken voor het bronsgietwerk. Uiteindelijk zijn er zes exemplaren van gemaakt en twee auteursexemplaren. Een van deze 32 centimeter hoge bronzen beelden werd in 2019 geveild voor de actie De Warmste Week. De opbrengst van de veiling bedroeg 4.601 euro, volledig ten voordele van WSM, een ngo die zich inzet voor een waardig leven voor arbeiders in de textielindustrie.

Sporadisch verkoopt Luc zijn bronzen beelden, dikwijls nadat hij een expo heeft georganiseerd rond zijn werk.

Op de vraag of hij liever beeldhouwt dan tekent, moet Luc ontkennend antwoorden. Wij dachten dat beeldhouwen een creatieve uitlaatklep zou zijn zonder deadlines, maar hij voelt zich in de eerste plaats een tekenaar. Maar voor dat tekenen experimenteert hij net zo goed met technieken en onderwerpen naast zijn illustraties en strips. 

In zijn atelier is vrij schilder- en schetswerk naast uitgewerkte potloodtekeningen voor Suske en Wiske in kaders te zien. In zijn portfoliomappen zit nog meer origineel werk van Suske en Wiske en oudere reeksen als Biep en Zwiep of Erik of het Klein Insectenboek. Veel ervan is te koop.

Biep en Zwiep is een gagreeks uit 1999 met twee heksen die zijn geïnspireerd op Haakneus en Steketand uit de stripreeks Jommeke waarvoor Luc Morjaeu jarenlang heeft getekend. Hij getuigt dat Jommeke-schepper Jef Nys een aimabele man was, maar een strenge werkgever voor wie het tekenwerk perfect moest zijn. Het rode potlood bracht Luc meermaals van zijn stuk, met soms de vraag of hij wel goed genoeg was. Het bracht hem echter tot de tekenaar die hij geworden is. Tegenwoordig is Luc zelf mentor voor Dieter Steenhaut, een van de huidige tekenaars van Jommeke.

Erik of het Klein Insectenboek is een stripversie van het boek van Godfried Bomans die Luc samen met zijn kompaan Dirk Michiels onder de naam van hun gezamenlijke stripstudio Mormic tekende op scenario van Jacques Bakker alias Yaack, een van de weinige Vlaamse auteurs die als professioneel stripscenarist zijn brood verdiende. Er verschenen vier albums van tussen 1990 en 1992 bij Standaard Uitgeverij na de voorpublicatie in Stipkrant. Voor diezelfde bijlage van Het Nieuwsblad en De Standaard maakten studio Mormic en Yaack de gagreeks Jacobus en Corneel naar de tv-reeks voor kinderen van de toenmalige BRT. Jacobus en Corneel was in 1987 het albumdebuut van Luc Morjaeu bij Standaard Uitgeverij. De volledige oplage raakte uitverkocht, zelfs buiten verwachting van de uitgeverij, maar toch kwam er geen tweede album.

Nu hij geen dagelijkse deadlines meer heeft voor Suske en Wiske kan hij naar eigen zeggen meer lezen. Hij is een groot bewonderaar van de cursiefjes van de Nederlandse schrijver Simon Carmiggelt. Als de gelegenheid er is, koopt hij een oudere uitgave, onlangs nog in een boekenwinkeltje in Deventer. In zijn bibliotheek bevinden zich een twintigtal boeken van Carmiggelt waarvan een paar die zijn gesigneerd door Carmiggelt en die Luc voor een luttel bedrag op de kop kon tikken.

In een vitrine zitten twee poppen van Suske en Wiske. "Die heb ik ooit gekregen van Willy Vandersteen", legt Luc Morjaeu uit, "als prijs bij een tekenwedstrijd."

Zijn hommagetekening van Jommeke na het overlijden van Jef Nys is niet aanwezig in het atelier. Op die tekening is Jommeke te zien met een sjaaltje. Het is hetzelfde sjaaltje dat Jef Nys droeg toen Luc Morjaeu hem een laatste keer ging bezoeken op zijn ziektebed. Jef Nys was zwaar ziek en voelde zelf aan dat hij niet lang meer te leven had. Luc was toen al tekenaar van Suske en Wiske, wat Jef Nys altijd als de grootste concurrent van Jommeke heeft gezien. Maar hij verweet Luc allerminst dat hij voor Suske en Wiske heeft gekozen. Luc heeft zijn werkgever uit respect altijd "meneer Nys" genoemd. Op die laatste dag zei meneer Nys hem: "Zeg maar Jef."

Tussen ingekaderde schetsen en voorstudies herkennen we Goofy. De carrière van Luc Morjaeu leidde niet alleen langs Jef Nys, Studio 100 en Studio Vandersteen, maar hij heeft ook eventjes voor Disney getekend, met name illustraties voor puzzels en andere spelletjes.

Hij was ook actief voor reclamebureaus. Daardoor leerde hij Luk Wyns kennen. Met dat reclamebureau als tussenpersoon was er een stripproject rond de figuurtjes die Wyns in 1992 had gecreëerd voor de doe-het-zelfketen Gamma. Dat ging niet door, maar een strip met Wyns' absurde sitcom De Familie Backeljau op KanaalTwee van VTM later wel. In 1995 verschenen er twee albums van bij Inodis en in 2002 een laatste compilatie van verschillende verhalen bij De Stripuitgeverij. Wyns schreef speciaal voor deze stripreeks nieuwe verhalen die hij niet als tv-afleveringen uitwerkte. Op een kast in Lucs atelier herinnert een vergeelde poster uit de krant aan de stripreeks van Morjaeu. Ervoor staat een valse bloem in een beschilderde fles. Dat maakte hij als kind.

Door latere heruitzendingen van De Familie Backeljau genoot de reeks van een hernieuwde populariteit. Er was even sprake van om een nieuw seizoen te maken met de personages zoveel jaar later waarbij ook de stripreeks gereanimeerd zou worden. Zowel de tv-comeback als nieuwe albums gingen niet door. Wyns richtte zelf een reclamebureau op en is een succesvol schrijver van tv-reeksen als Crimi Clowns en Knokke Off. Als acteur was hij te zien in onder andere Matroesjka's, Langs de Kade, Witse, Zillion, Flikken en Glad IJs. Hij vertolkte ook Marcel Kiekeboe in de door Merho zwaar verguisde film Misstoestanden naar de stripreeks de Kiekeboes.

Luk Wyns maakt nog steeds radiospotjes voor Gamma. Toen de doe-het-zelfketen het even over een andere boeg wilde gooien en niet langer met de figuurtjes van Wyns wilde werken, kelderde de verkoop zodanig dat Gamma na enkele maanden terug vragende partij was. Sindsdien denkt Gamma er niet meer aan om voor vernieuwing te gaan.

Een potloodtekening naast een comfortabele stoel is een uiting van wat Luc al en tijd niet meer had gedaan: tekenen naar levend model. Dat wil hij nog vaker doen.

Op een schildersezel staat de potloodtekening voor de doorlopende rugtekening van de complete Suske en Wiske-reeks die Standaard Uitgeverij via crowdfunding uitgaf. Op een andere schildersezel staan portretschilderijtjes van personages uit Suske en Wiske. Ook Anne-Marie Van Zwollem staat erbij. De knappe dochter speelt onder meer mee in het album De Duistere Diamant, een van de favoriete Suske en Wiske-verhalen van Luc Morjaeu. "Als ik Anne-Marie kan tekenen, ben ik blij", vertrouwt de tekenaar ons toe. We delen zijn voorkeur.

Anne-Marie dook ook op in het verhaal De Maffe Markies dat Morjeau tekende op scenario van Peter Van Gucht. De lancering van dat album vond in 2022 (lees hier meer) plaats in kasteel d'Ursel in Hingene (Bornem) dat Luc al sinds zijn jeugd bezoekt. De organisatie achter het kasteel vroeg hem onlangs om een extra pagina uit te werken dat in het verhaal zou kunnen passen, maar dat enkel te lezen is voor bezoekers van het kasteel.

Achter een schildersezel valt nog meer te ontdekken. Een groot uitgewerkte illustratie liet hem de kunst van het restaureren van schilderwerken beoefenen. Panelen met Biep en Zwiep staan bij elkaar en elders gaan we even door ingekaderde reproducties van illustraties op grotere formaten, klaar voor de verkoop.

Voor tekenen en beeldhouwen blijft Luc dus tijd maken. Lezen is er ook weer meer bijgekomen. Hij verdiept zich verder in wetenschap met een fascinatie voor kwantumfysica. En hij houdt enorm van... darts! Hij mist geen enkele wedstrijd op tv. Als hij lyrisch uitweidt over dergelijke wedstrijden, benoemt hij specifiek de opkomst van de dartsspelers voor ze aan de wedstrijd beginnen, ondersteund met (bombastische) muziek en een entourage. "Ze lijken wel stripfiguren", lacht Luc.

Er zijn nog enkele exemplaren van zijn artbook So Far, So Good te koop. Dit erg mooi uitgegeven boek biedt een veelzijdig staalkaartje van zijn strip-, illustratie- en schilderwerk. Je kan Luc Morjaeu contacteren via morjaeu.luc@telenet.be en je desgewenst laten inlichten voor een bezoek aan zijn atelier of over zijn geplande ontmoetingen met illustratoren en andere kunstenaars.

Surf ook naar www.lucmorjaeu.com.

Lees ook: De Jommeke-jaren van Luc Morjaeu