Is er plaats voor gemis?

Daar waar iets verdwijnt, komt vaak iets anders in de plaats. Waarom zou dat anders zijn wanneer niet ‘iets’ maar iemand verdwijnt. Er komt gemis in de plaats, en van zulk gemis is De Overblijvers een ietwat bevreemdend portret.

De jonge Ben ontmoet een wezen uit het koninkrijk Fantask. Sommigen zouden het als een monster omschrijven, maar Ben ziet dat absoluut niet zo. Het wezen vraagt Ben met hem mee te aan om te helpen het koninkrijk te redden. Ben stemt daarmee in en verdwijnt zodoende richting Fantask. De titel verklapt het al wat, de rest van het verhaal volgt niet Ben, maar wel zijn radeloze ouders, die in angst en onzekerheid leven. Bens kant van het verhaal is of lijkt vrolijk, maar wat maken zijn ouders intussen door? Worden ze met de rug aangekeken, worden ze verdacht? Die hele dynamiek lijkt enigszins normaal, tot Ben weer opduikt, de gekste verhalen vertellend, om meteen daarna terug te verdwijnen.

Zijn de verhalen die Ben vertelt echt, of zijn ze slechts zijn eigen werkelijkheid, zijn beschermingsmechanisme om zijn belevenissen te plaatsen? Het zijn vragen die de speurders en de ouders zich stellen. En de lezer uiteindelijk ook, want scenarist Josep Busquet pakt het zo aan dat je als lezer — ook al ken je de toedracht van Bens vertrek — toch begint te twijfelen. Zo divers zijn Busquets plottwists dat niks zeker is, zelfs niet de aard van dit verhaal. Is het een volwassen fantasyplot over de keerzijde van een soort Peter Pan-syndroom? Is het een ontvoeringsdrama dat focust op psychologie, of is het gewoon een soort eclectisch genre op zichzelf, van een auteur die ervan houdt zijn lezers op het verkeerde been te zetten? De kans dat de naam Busquet je weinig zegt, is reëel. Dit is het eerste naar het Nederlands vertaalde werk van de man. Toch speelt hij behoorlijk volleerd met de verwachtingen van zijn lezer.

De Catalaan Alex(andre) Xöul, tekenaar en inkleurder van dit werk, is een nobele onbekende. De Overblijvers ( in het Frans al verschenen in 2018) is de enige strip op zijn actief. Xöul houdt er kennelijk van te spelen met lichtschakeringen en schaduw. Het geeft zijn tekeningen meer kracht en inhoud. Bovendien ondersteunt het mooi het gewicht en de emoties van dit verrassende plot.

De Overblijvers vormt zo een verrassende toevoeging aan het gestaag groeiende fonds van Lauwert Uitgeverij.

DIEDERIK VAN DE VELDE