Studio 100 en Standaard Uitgeverij financieren mee in AI-doctoraat door Nix

Met programma's als Midjourney kunnen mensen die zelf geen illustrator, ontwerper of fotograaf zijn ongelofelijke beelden creëren, zoals de volledig fake foto die dit artikel illustreert aantoont. Deze beroepscategorieën maken zich openlijk zorgen over de toekomst van hun vak of de mate waarin hun eigen creaties vaak "geleend" worden door dergelijke programma's om er nieuwe beelden uit te genereren. Anderen omarmen dan weer de ongeziene mogelijkheden en gebruiken het gewoon als een creatieve tool om hun eigen werk te verlichten of te verbeteren. Met artificiële intelligentie zijn al volledige strips gemaakt, maar het staat nog in de kinderschoenen. Discussies over AI zijn nog lang niet uitgewoed en hoe het allemaal verder evolueert voor de creatieve industrie is af te wachten.

Intussen is stripmaker Marnix Verduyn alias Nix aan een doctoraat aan de KU Leuven begonnen om te onderzoeken hoe hij algoritmes kan introduceren in het productieproces van strips en animatiefilmpjes. Nix is de scenarist van De Buurtpolitie en nu ook de Kiekeboes. Hij was zelf tekenaar en scenarist van Kinky & Cosy waarvan ook een animatiereeks werd gemaakt. Een deel van de productie daarvan werd uitbesteed aan China. Dat was het soort werk dat door AI grotendeels of helemaal uitbesteed zou kunnen worden. De Tijd schreef er dit artikel over. 

Voor zijn onderzoek kreeg Nix een zogenaamd Baekeland-mandaat van het Vlaams Agentschap voor Innoveren en Ondernemen waarbij hij over een budget van een half miljoen euro beschikt. De helft daarvan wordt meegefinancierd door Studio 100 en Standaard Uitgeverij die de komende jaren zelf meer willen inzetten op digitale mogelijkheden. In De Tijd luidt de samenwerking met Verduyn als "een manier om te experimenteren met generatieve artificiële intelligentie, zeg maar systemen die tekst, beeld of audio kunnen produceren."

Nix legt verder uit: "Het is pionierswerk. Bij het maken van strips en tekenfilms zitten nog veel stappen die monotoon en repetitief zijn. Voor 2D-animatie wordt elk beeldje nog getekend en dat voor 25 beelden per seconde. Voor De Buurtpolitie heb ik een ploegje van vijf mensen. Die werken niet meer op papier maar op computer, dat is al iets. Maar ze tekenen de hele dag door met de hand. Er wordt niets creatiefs door de computer gedaan. Dat kan en moet anders." Voor tekenfilms ziet hij een mogelijkheid om de inbetweenframes niet langer uit te besteden aan lageloonlanden, maar ze gewoon door AI te laten maken.

Voor zijn eigen stripproductie van De Buurtpolitie geeft hij als voorbeeld om alvast het inkleuren voor een deel door AI te laten oplossen: "Om die in te kleuren moeten mensen uit mijn team elk vakje aanklikken. Dat maakt zo’n 10 à 20 procent uit van de productietijd. Als de computer dat kan doen, wordt het werk een pak leuker. We kunnen dan veel meer tijd besteden aan het creatieve proces."

Op de vraag of dat team van De Buurtpolitie van vijf mensen niet naar vier kan dalen, antwoordt Nix: "We zitten nog aan het begin van de curve, waarbij elk stukje automatisering vooral tot productiviteitsgroei leidt. De uitgeverij wil hard inzetten op het digitaal aanbieden van strips. Ik zie ruimte om net meer boekjes te maken. (...) Toen ik hieraan begon, grapte ik dat ik mezelf door artificiële intelligentie wou vervangen. Ik ga wel in een hangmat liggen en alleen nog facturen versturen, zei ik. Dat leidde tot veel ongerustheid, dus ik maak die grap niet meer. Ik mik op cocreatie met AI. De kunstenaar blijft aan de stuurknuppel zitten. (...) Het is niet mogelijk een figuurtje in een bepaalde houding, met de ogen gedraaid, te vragen. Of in een bepaalde stijl. Voorlopig toch. Als ik daarover spreek met andere studenten, zeggen die: 'wacht maar, over een jaar of twee.'"

Nix kijkt ook naar evoluties in het buitenland: "Grote Zuid-Koreaanse en Amerikaanse bedrijven zijn hier uiteraard ook mee bezig. Vlaanderen heeft een sterke stripindustrie. Ga naar Oostenrijk of Duitsland en je ziet daar in de supermarkt geen lokale strips liggen. Van de boekjes van De Buurtpolitie worden hier 25.000 exemplaren verkocht. Maar die traditie komt onder druk. Je krijgt de manga’s uit Japan, de comics uit de Verenigde Staten. We moeten ons dus wapenen. Wat gebeurt er als we niets doen? Straks zijn we overgeleverd aan hun algoritmes."