Rose
Profond
(besproken
door David Steenhuyse) |
|
 |
Door
Michel Pirus + Jean-Pierre Dionnet
FR: One-shot verschenen bij Albin Michel in 1989,
54 p., herdrukt bij Casterman in 2014, 94 p. |
 |
"Wat
een mooi land, het Roze Land! Iedereen is er vrolijk, gelukkig
en in harmonie. Vanavond is het de verjaardag van Malcolm,
de roekeloze held met het grote hart: vijftig jaar en tientallen
avonturen in Technicolor. Maar terwijl men al die jaren
van rooskleurig leven en gepland geluk viert, drinkt Malcolm
en gaat door het lint. Arme Mimi betaalt de prijs..."
Bovenstaande
tekst op de achterflap (uiteraard in het Frans) wordt geïllustreerd
met dierenfiguurtjes die elkaar onder schot nemen, elkaar
met bijlen, hakmessen en hamers te lijf gaan en andere tafereeltjes
die niet overeenkomen met de rijke, vooroorlogse tekenfilmstijl
van onder meer Walt Disney, Max
Fleischer en anderen uit het gouden tijdperk van
de animatie. Op de cover van het in 2014 herdrukte one-shot
begint Malcolm (een interpretatie van Mickey Mouse) zijn
broek uit te trekken met zijn eeuwige verloofde, het slapende
herderinnetje Mimi, op de achtergrond. Op de cover van de
oorspronkelijke editie uit 1984 ligt Mimi met opengesperde
benen voor Malcolm met haar onderbroekje rond de enkels.
Het vervolg laat zich raden, maar die verwachting is in
de strip nog erger.
Nadat hij haar een pak slaag geeft, is Malcolm nog wel zo
'respectvol' om de maagdelijkheid van zijn verloofde niet
te onteren. Hij neemt een voorschot in haar achterste. Deze
scène zet het hele roze wereldje op zijn kop. In
één klap twee levens verwoest. Een besmeurde
legende door een misstap. 's Anderendaags gaan Malcolms
vrienden en kennissen op zoek naar hem en Mimi. Wat zij
aantreffen, levert hem een verbanning op. Hij vindt onderdak
in het Grijze Land, een industrieel uitziend landschap waar
er geen plaats is voor vrolijkheid, geluk en harmonie. Oude
bekende Crotella ontfermt zich over hem want in het Grijze
Land is ze een belangrijke mevrouw. Ze betrekt ook een huisje
in het Roze Land, zo'n beetje als plaaggeest voor Malcolm
die al eens gemene grappen van haar ondergaat. Zij bood
Malcolm op zijn verjaardag als eerste een drankje aan. Op
een later proces wordt de rekening van Malcolm gemaakt,
maar iemand komt in zijn voordeel pleiten. Het dwingt de
aanwezigen in de rechtbank tot introspectie. Er is een schaduwkant
aan hun onbezorgde, immer vrolijke bestaan en die spitten
Michel Pirus en Jean-Pierre Dionnet
uit op een manier die de platvloerse pastiche ver
overstijgt. Rose Profond, Dieproze, maakt
de titel waar: achter het roze schuilt smeerlapperij.

Rose Profond had makkelijk een ode kunnen zijn aan
een prachtige periode uit de tekenfilmgeschiedenis die in
die vorm nooit meer terugkomt, maar waar er vandaag nog
zoveel liefhebbers mee dwepen (ik ben geen uitzondering).
Pirus maakt er een mooi kijkspektakel van, een grafisch
eerbetoon met een inkleuring van Véronique
Dorey die de Technicolorkleuren van weleer terugbrengt.
En daar komen dus geweld, blauwe plekken, orgieën,
horror, brutaliteit, borsten en billen bij. Door het aparte
verhaal van Dionnet levert dit een terecht in Franse recensies
als "deconstructie van de Hollywoodcartoons" omschreven
samenwerking op. Een eenmalige samenwerking helaas.

Pirus kennen we dankzij de vertalingen van Sherpa
als de scenarist van de meesterlijke misdaadone-shots Hold-Up,
Mickey Mickey, Twee
Killers en de ensemblestripreeks De
Vliegenkoning, allen getekend door partner in crime
Mezzo. In een verder verleden was hij dus
tekenaar. Hij was met de dierenstrip Champagne et Gâteaux
Secs in de jaren 1980 actief voor het stripblad Métal
Hurlant dat de mogelijkheden van de internationale,
volwassen strip voorgoed uitdiepte, met dank aan Mœbius,
Alejandro Jodorowsky, Enki Bilal,
Jacques Tardi, Vaughn Bodé,
François Schuiten, Richard
Corben, Yves Chaland, Paul
Gillon en ook Jean-Pierre Dionnet. In 1989 publiceerde
Pirus met Dionnet aan de schrijftafel het album Rose
Profond dat werd voorgepubliceerd in L'Écho
des Savanes, nog zo'n legendarisch Frans stripblad
voor volwassenen.

Dionnet is in Frankrijk een grote meneer in het film-, muziek-
en tv-landschap als producer, scenarist, presentator, distributeur
en andere zaken achter en voor de schermen. Hij richtte
mee het rockblad Les Enfants du Rock op, waaruit
een gelijknamig tv-programma vloeide, en presenteerde een
programma over films waarin hij vele grote namen interviewde.
Als distributeur zette hij de poorten wagenwijd open voor
de Aziatische film, bijvoorbeeld van Takeshi Kitano,
Hayao Miyazaki en Takashi Miike.
Op stripgebied ontdekte hij als bedenker, medeoprichter
en hoofdredacteur van Métal Hurlant, uitgever,
en scenarist talloze auteurs en werkte samen met Enki Bilal
(Exterminator
17) en Jacques Lob (De
Legers van de Veroveraar, De
Wraak van Arn).

Door Dionnets grote filmkennis twijfel je meermaals over
de echtheid van de info die wordt verstrekt in het achtergronddossier
van Rose Profond. In een artikel van een anonieme
bron wordt de geschiedenis vertelt van de American Assciation
of Animation, de filmstudio onder wiens zogezegde dak Malcolm
als tekenfilm- en stripheld werd geproduceerd. Het is allemaal
fake, meer de kruistocht van de anonieme bron om zijn boek
over de AAA gepubliceerd te krijgen, maar je bent er even
mee weg. Door de namedropping en de historische situering
vraag je je daadwerkelijk af waarom je die oude strips en
tekenfilms uit de jaren 1930 nooit eerder hebt gezien.
Was het niet door de luxe uitstralende herdruk van Casterman,
op groot formaat met linnen rug (in het roze!) en lichtgeel
getint papier, dan had ik het bestaan van Rose Profond
nooit geweten. Al goed dat veel uitgeverijen de laatste
jaren aan patrimoniumbeheer doen door strips en reeksen
uit voorbije decennia een nieuw leven te geven in herdruk
of als integrale. Het bevestigt het tijdloze karakter van
het album, ook al is dat karakter er een met gruwel, een
misvatting door de vriendelijk uitziende figuurtjes en situaties
die anno nu niet uit krantenkolommen zijn te weren.
 |
Roi
Ours
(besproken
door Koen Driessens) |
|
 |
Door
Mobidic
FR: One-shot verschenen bij Delcourt in 2015, 112
p. |
 |
Haar
pseudoniem doet denken aan witte walvissen, maar het is
een witte beer die vorig jaar wees op het enorme talent
van de nog jonge Mobidic.

Vastgebonden en achtergelaten aan een totempaal midden in
het woud wordt het jonge meisje Xipil geofferd aan de godin
Kaaiman, maar het is koning Beer die haar opeist. Niet opeet,
want hij is verliefd en wil met haar trouwen. Hij maakt
een deal met Kaaiman: zij krijgt in ruil voor haar gerateerde
offer hun eerstgeboren zoon. Xipil, die aanvankelijk enkel
onderging (ze laat zich offeren, ze laat zich huwen), is
door de wederzijdse liefde voor haar Beer meer onder zich
uit en laat zich, nadat hij vermoord is door haar stamgenoten,
niet langer onderwerpen: ze weigert het akkoord met Kaaiman,
"eet me maar op". Die doet haar dan een ander
voorstel, waarbij ze tegelijk wraak kan nemen op haar soortgenoten...

Een tegelijk sensueel en bloederig indiaans sprookje voor
volwassenen in volle, warme tinten, over geborgenheid en
geweld, over de strijd tussen mens en dier, tussen cultuur
en natuur, over de onontkoombare condition humaine:
Xipil, opgenomen door de (dierlijke) goden van het woud,
ontkomt niet aan de mens, noch aan hetzelfde kwaad dat zij
haar voormalige broeders kwalijk neemt. Een mix van Rudyard
Kiplings Jungleboek, Hayao Miyazaki's
Prinses Mononoke en Crisses Luuna,
prachtige heldere tekeningen (de auteur kreeg van haar docenten
aan Sint-Lukas al eens het verwijt "te proper"
te tekenen) in schitterende kleuren, echte en extreme emoties
en een rustig verteltempo. Allemaal goed voor de Prix
Avenir van de jaarlijkse Brusselse stripprijzen
vorig jaar, de Prix Saint-Michel.

En dat voor een debuut. Van de jonge Brusselse tekenares
Dominique Marquès. Nee, ze heeft
niets met Herman Melville, ze heeft Moby
Dick zelfs nooit gelezen (te dick boek, zeker?).
Mobidic was haar roepnaam als kind. Ze is van Mexicaanse
afkomst, maar behalve de Midden-Amerikaanse look & feel
van het oerwoud en de indianen in het boek speelt dat verder
geen rol: de goden, de mensenoffers, de vereniging van mens
en dier,... het is helemaal niet gebaseerd op een of andere
bestaande indiaanse legende. De Zuid- en Midden-Amerikaanse
indianen kenden zelfs geen beren, laat staan ijsberen. Behalve
haar zwarte haren zijn er naar eigen zeggen geen gelijkenissen
tussen Mobidic en Xipil. Ze zegt zich meer verwant te voelen
met de Kaaiman, die de oorlog verklaard heeft aan het alom
tegenwoordige en verwoestende mensdom. Uit Roi Ours
spreekt dan ook een sterk ecologisch bewustzijn. Het verhaal
klinkt als een oproep respectvol en zorgvuldig om te springen
met onze leefomgeving. Als je iets moet onthouden van moraal
is het dat mensen "geen vriendelijke dieren" zijn,
zegt de auteur in een interview.

Op haar blogspot
vind je nog een heleboel tekeningen en houdt Mobidic ons
op de hoogte over haar volgende project, dat "zeker
iets heel anders" moet worden, allicht iets met fantasy
en bij voorkeur goed voor een reeks. We kijken ernaar uit
als een beer die op zalm vist. |
|