Rose Profond (besproken door David Steenhuyse)	05/02 TOP
Door Michel Pirus + Jean-Pierre Dionnet FR: One-shot verschenen bij Albin Michel in 1989, 54 p., herdrukt bij Casterman in 2014, 94 p. "Wat een mooi land, het Roze Land! Iedereen is er vrolijk, gelukkig en in harmonie. Vanavond is het de verjaardag van Malcolm, de roekeloze held met het grote hart: vijftig jaar en tientallen avonturen in Technicolor. Maar terwijl men al die jaren van rooskleurig leven en gepland geluk viert, drinkt Malcolm en gaat door het lint. Arme Mimi betaalt de prijs..." Bovenstaande tekst op de achterflap (uiteraard in het Frans) wordt geïllustreerd met dierenfiguurtjes die elkaar onder schot nemen, elkaar met bijlen, hakmessen en hamers te lijf gaan en andere tafereeltjes die niet overeenkomen met de rijke, vooroorlogse tekenfilmstijl van onder meer Walt Disney, Max Fleischer en anderen uit het gouden tijdperk van de animatie. Op de cover van het in 2014 herdrukte one-shot begint Malcolm (een interpretatie van Mickey Mouse) zijn broek uit te trekken met zijn eeuwige verloofde, het slapende herderinnetje Mimi, op de achtergrond. Op de cover van de oorspronkelijke editie uit 1984 ligt Mimi met opengesperde benen voor Malcolm met haar onderbroekje rond de enkels. Het vervolg laat zich raden, maar die verwachting is in de strip nog erger. Nadat hij haar een pak slaag geeft, is Malcolm nog wel zo 'respectvol' om de maagdelijkheid van zijn verloofde niet te onteren. Hij neemt een voorschot in haar achterste. Deze scène zet het hele roze wereldje op zijn kop. In één klap twee levens verwoest. Een besmeurde legende door een misstap. 's Anderendaags gaan Malcolms vrienden en kennissen op zoek naar hem en Mimi. Wat zij aantreffen, levert hem een verbanning op. Hij vindt onderdak in het Grijze Land, een industrieel uitziend landschap waar er geen plaats is voor vrolijkheid, geluk en harmonie. Oude bekende Crotella ontfermt zich over hem want in het Grijze Land is ze een belangrijke mevrouw. Ze betrekt ook een huisje in het Roze Land, zo'n beetje als plaaggeest voor Malcolm die al eens gemene grappen van haar ondergaat. Zij bood Malcolm op zijn verjaardag als eerste een drankje aan. Op een later proces wordt de rekening van Malcolm gemaakt, maar iemand komt in zijn voordeel pleiten. Het dwingt de aanwezigen in de rechtbank tot introspectie. Er is een schaduwkant aan hun onbezorgde, immer vrolijke bestaan en die spitten Michel Pirus en Jean-Pierre Dionnet uit op een manier die de platvloerse pastiche ver overstijgt. Rose Profond, Dieproze, maakt de titel waar: achter het roze schuilt smeerlapperij. Rose Profond had makkelijk een ode kunnen zijn aan een prachtige periode uit de tekenfilmgeschiedenis die in die vorm nooit meer terugkomt, maar waar er vandaag nog zoveel liefhebbers mee dwepen (ik ben geen uitzondering). Pirus maakt er een mooi kijkspektakel van, een grafisch eerbetoon met een inkleuring van Véronique Dorey die de Technicolorkleuren van weleer terugbrengt. En daar komen dus geweld, blauwe plekken, orgieën, horror, brutaliteit, borsten en billen bij. Door het aparte verhaal van Dionnet levert dit een terecht in Franse recensies als "deconstructie van de Hollywoodcartoons" omschreven samenwerking op. Een eenmalige samenwerking helaas. Pirus kennen we dankzij de vertalingen van Sherpa als de scenarist van de meesterlijke misdaadone-shots Hold-Up, Mickey Mickey, Twee Killers en de ensemblestripreeks De Vliegenkoning, allen getekend door partner in crime Mezzo. In een verder verleden was hij dus tekenaar. Hij was met de dierenstrip Champagne et Gâteaux Secs in de jaren 1980 actief voor het stripblad Métal Hurlant dat de mogelijkheden van de internationale, volwassen strip voorgoed uitdiepte, met dank aan Mœbius, Alejandro Jodorowsky, Enki Bilal, Jacques Tardi, Vaughn Bodé, François Schuiten, Richard Corben, Yves Chaland, Paul Gillon en ook Jean-Pierre Dionnet. In 1989 publiceerde Pirus met Dionnet aan de schrijftafel het album Rose Profond dat werd voorgepubliceerd in L'Écho des Savanes, nog zo'n legendarisch Frans stripblad voor volwassenen. Dionnet is in Frankrijk een grote meneer in het film-, muziek- en tv-landschap als producer, scenarist, presentator, distributeur en andere zaken achter en voor de schermen. Hij richtte mee het rockblad Les Enfants du Rock op, waaruit een gelijknamig tv-programma vloeide, en presenteerde een programma over films waarin hij vele grote namen interviewde. Als distributeur zette hij de poorten wagenwijd open voor de Aziatische film, bijvoorbeeld van Takeshi Kitano, Hayao Miyazaki en Takashi Miike. Op stripgebied ontdekte hij als bedenker, medeoprichter en hoofdredacteur van Métal Hurlant, uitgever, en scenarist talloze auteurs en werkte samen met Enki Bilal (Exterminator 17) en Jacques Lob (De Legers van de Veroveraar, De Wraak van Arn). Door Dionnets grote filmkennis twijfel je meermaals over de echtheid van de info die wordt verstrekt in het achtergronddossier van Rose Profond. In een artikel van een anonieme bron wordt de geschiedenis vertelt van de American Assciation of Animation, de filmstudio onder wiens zogezegde dak Malcolm als tekenfilm- en stripheld werd geproduceerd. Het is allemaal fake, meer de kruistocht van de anonieme bron om zijn boek over de AAA gepubliceerd te krijgen, maar je bent er even mee weg. Door de namedropping en de historische situering vraag je je daadwerkelijk af waarom je die oude strips en tekenfilms uit de jaren 1930 nooit eerder hebt gezien. Was het niet door de luxe uitstralende herdruk van Casterman, op groot formaat met linnen rug (in het roze!) en lichtgeel getint papier, dan had ik het bestaan van Rose Profond nooit geweten. Al goed dat veel uitgeverijen de laatste jaren aan patrimoniumbeheer doen door strips en reeksen uit voorbije decennia een nieuw leven te geven in herdruk of als integrale. Het bevestigt het tijdloze karakter van het album, ook al is dat karakter er een met gruwel, een misvatting door de vriendelijk uitziende figuurtjes en situaties die anno nu niet uit krantenkolommen zijn te weren.

Roi Ours (besproken door Koen Driessens)	29/01 TOP
Door Mobidic FR: One-shot verschenen bij Delcourt in 2015, 112 p. Haar pseudoniem doet denken aan witte walvissen, maar het is een witte beer die vorig jaar wees op het enorme talent van de nog jonge Mobidic. Vastgebonden en achtergelaten aan een totempaal midden in het woud wordt het jonge meisje Xipil geofferd aan de godin Kaaiman, maar het is koning Beer die haar opeist. Niet opeet, want hij is verliefd en wil met haar trouwen. Hij maakt een deal met Kaaiman: zij krijgt in ruil voor haar gerateerde offer hun eerstgeboren zoon. Xipil, die aanvankelijk enkel onderging (ze laat zich offeren, ze laat zich huwen), is door de wederzijdse liefde voor haar Beer meer onder zich uit en laat zich, nadat hij vermoord is door haar stamgenoten, niet langer onderwerpen: ze weigert het akkoord met Kaaiman, "eet me maar op". Die doet haar dan een ander voorstel, waarbij ze tegelijk wraak kan nemen op haar soortgenoten... Een tegelijk sensueel en bloederig indiaans sprookje voor volwassenen in volle, warme tinten, over geborgenheid en geweld, over de strijd tussen mens en dier, tussen cultuur en natuur, over de onontkoombare condition humaine: Xipil, opgenomen door de (dierlijke) goden van het woud, ontkomt niet aan de mens, noch aan hetzelfde kwaad dat zij haar voormalige broeders kwalijk neemt. Een mix van Rudyard Kiplings Jungleboek, Hayao Miyazaki's Prinses Mononoke en Crisses Luuna, prachtige heldere tekeningen (de auteur kreeg van haar docenten aan Sint-Lukas al eens het verwijt "te proper" te tekenen) in schitterende kleuren, echte en extreme emoties en een rustig verteltempo. Allemaal goed voor de Prix Avenir van de jaarlijkse Brusselse stripprijzen vorig jaar, de Prix Saint-Michel. En dat voor een debuut. Van de jonge Brusselse tekenares Dominique Marquès. Nee, ze heeft niets met Herman Melville, ze heeft Moby Dick zelfs nooit gelezen (te dick boek, zeker?). Mobidic was haar roepnaam als kind. Ze is van Mexicaanse afkomst, maar behalve de Midden-Amerikaanse look & feel van het oerwoud en de indianen in het boek speelt dat verder geen rol: de goden, de mensenoffers, de vereniging van mens en dier,... het is helemaal niet gebaseerd op een of andere bestaande indiaanse legende. De Zuid- en Midden-Amerikaanse indianen kenden zelfs geen beren, laat staan ijsberen. Behalve haar zwarte haren zijn er naar eigen zeggen geen gelijkenissen tussen Mobidic en Xipil. Ze zegt zich meer verwant te voelen met de Kaaiman, die de oorlog verklaard heeft aan het alom tegenwoordige en verwoestende mensdom. Uit Roi Ours spreekt dan ook een sterk ecologisch bewustzijn. Het verhaal klinkt als een oproep respectvol en zorgvuldig om te springen met onze leefomgeving. Als je iets moet onthouden van moraal is het dat mensen "geen vriendelijke dieren" zijn, zegt de auteur in een interview. Op haar blogspot vind je nog een heleboel tekeningen en houdt Mobidic ons op de hoogte over haar volgende project, dat "zeker iets heel anders" moet worden, allicht iets met fantasy en bij voorkeur goed voor een reeks. We kijken ernaar uit als een beer die op zalm vist.