|
|
KLIK
voor andere strips van
Riad Sattouf |
|
|
DE ARABIER VAN DE TOEKOMST 3
Een Jeugd in het Midden-Oosten (1985-1987)
Riad
Sattouf
De Geus | 152 p. | € 22,00 (SC) |
| Riad
de barbaar |
Het
verleden van de Arabier van de toekomst komt steeds dichter
bij het heden: de serie over de jeugd van de Frans-Syrische
auteur Riad Sattouf in het Midden-Oosten
beslaat in dit derde deel de jaren 1985-1987. We bevinden
ons nog steeds in het corrupte, achterlijke Syrië van
Assad sr. (nog altijd te verkiezen boven het Syrië
van vandaag!), met een kort uitstapje naar het toen in burgeroorlog
verkerende, maar toch rijkere Libanon. Het leven van de jonge
Riad in deel 3 verschilt nauwelijks van het vorige deel, geprangd
tussen de terreur van klasgenootjes/meester en zijn vaders
familie, maar opgevrolijkt door de kerstman en Arnold
Schwarzenegger.
Je zou dit derde boek een bisnummer van het tweede kunnen
noemen, ware het niet dat er toch enkele evoluties zijn in
het leventje van Riad: niet alleen krijgt hij concurrentie
van zijn opgroeiende, schattige broertje, maar zijn ouders
groeien duidelijk stilaan uit elkaar. Zijn moeder —
in voorgaande delen eerder een meegaande duts — is het
leven in armoede nu helemaal spuugzat en eist, behalve een
'Franse kerst', uiteindelijk een terugkeer naar Frankrijk
of tenminste een verhuizing naar een grote Syrische stad.
Abdel, Riads vader en universiteitsdocent, zit echter gewrongen
met zijn droom dicht bij zijn familie te zijn en een moderne,
seculiere Arabier te zijn die zijn land opstuwt in de vaart
der volkeren. Een houding die hem uiteindelijk in conflict
brengt met zijn diepgelovige, oude moeder, en hem tot toegiften
aan zowel zijn familie als zijn vrouw én tot grijze
haren brengt. Enerzijds is hij ongelovig, anderzijds gaat
hij strikt de ramadan volgen, gekopieerd door Riad. Die geeft
het snel op, maar de absurditeit of hypocrisie van het strenge
vasten stelt de auteur toch niet expliciet aan de kaak. De
corruptie van het systeem komt ook nauwelijks uitgesproken
aan bod, en als dat toch gebeurt, is dat in de vorm van een
anekdote, bijvoorbeeld hoe een 'student' van zijn vader —
een lijfwacht van Assad — voor zijn examen slaagt, louter
door zijn naam in te vullen.
Uiteraard doet het boek ook weer glimlachen, als bijvoorbeeld
Riad en zijn vriendjes Conan de barbaar gaan imiteren (vooral
in stoer kijken), of in de scène met de dorpstelefonist
die consequent de verbinding verbreekt als hij een vreemde
taal hoort, terwijl Riads moeder haar dochter belt. Er is
het obligate verblijf in Bretagne, bij zijn oma, zoals in
de vorige delen in blauwe steunkleur (de Syrische hoofdstukken
zijn in het roze!), waar de boertjes een soort West-Vlaams
blijken te klapp'n volgens vertaler Toon Dohmen.
Hoewel ook nu weer het verschil in comfort en verdraagzaamheid
met Syrië groot is, toont het Franse hoofdstuk in dit
boek aan dat ook westerlingen lomp kunnen zijn. Sattouf is
heel feitelijk in zijn relaas, vertelt de dingen zoals ze
zijn, zonder zich uit te spreken voor of tegen. Dat aan de
lezer overlaten is een slimme zet: die voelt zich meteen meer
betrokken bij dit toch heel persoonlijke, autobiografische
verhaal.
Omdat dit derde deel nauwelijks nieuwe elementen in zich heeft,
was het misschien beter geweest dat wat beknopter in een tweede
deel te verwerken, maar toch blijft Riads jeugd in het Syrië
van de jaren 1980 fascinerend exotisch genoeg om erover te
lezen. Gelukkig kondigt deel 4 zich aan met een nieuwe verhuizing,
zodat we onze blik weer kunnen verruimen, maar ongelukkig
genoeg voor Riads moeder is dat niet naar Frankrijk, maar
naar Saoedi-Arabië. Eerder in boek 3 maakte Riad al kennis
met een bediende van een rijke Saoedi die de duurste flessen
komt opkopen in een winkel, wat zijn vader loos laat gaan
over moderne slavernij. Benieuwd hoe de Arabier van de toekomst
en Riad dáár mee om zullen gaan in Riyad, de
'tuin van God'! |
|
KOEN DRIESSENS --- april 2017 |
|
